- ЧЕХ
- «Гыццыл Чех» – афтæ йæ хонынц Нарты кадджыты. У Бцентæй Батрадз Тыхы фырт Мукарайæ Нарты маст куыд райса, кæм æй агура, уый нæ зоны æмæ йын Сатана зæгъы: «Фурды былмæ ныццу, – дæ мады æрвадæлтæ уым сты, – æмæ фурды былæй ныхъхъæр кæн: «Гыццыл Чех, æддæмæ мæм ракæс, дæ сæр мæ бахъуыд, дæхион дæн. Тыхы фырт Мукара кæм ис, уый мын бацамон!» Уыцы Чехæн арв æмæ зæххы æхсæн æмбæхст ницы ис, æмæ дын бацамондзæн, Тыхы фырт кæм ис, уый».Чех цæрдæг лæг уыди, фурды былæй Батрадзы цъæхахстмæ фæгæпп ласта, æмæ ма йæ цъæхахсты нæрын хъæдтæй хъуысти, афтæ йæ цуры февзæрд. «Амонгæ дын æй бакæндзынæн, кæм ис Тыхы фырт, уый, – зæгъы Батрадзæн, – фæлæ йæм афтæ æнцонæй нæ бахаудзынæ». Уæд æй Батрадз минæвар арвыста. Чех афтæ рæуæг уыд æмæ æртæ цæстыныкъуылдмæ æртæ бонцауы цыди. Ссардта Мукарайы æмæ йæ Батрадзимæ хæстмæ фæхуыдта.
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.